MANUEL MURGUÍA
Vida:
Manuel Antonio Martínez Murguía naceu en Arteixo (A Coruña) o 17 de maio do 1833, fillo de Concepción Murguía e Juan Martínez, farmacéutico.
Despois foron vivir a Santiago de Compostela e sendo neno, Manuel, presenciou o levantamento liberal en Galicia que rematou en fusilamento coñecido como os Mártires de Carral (23/04/1846).
Murguía estudiou Humanidades e Latin en Santiago de Compostela, obtendo o bacharelato no 1850 e ó mesmo tempo Farmacia, carreira que iniciou por decisión do pai, por iso despois deixaría para adicarse o seu labor de escritor e investigador.
Neses anos os estudiantes e intelectuais reuníanse no Liceo de la Juventud, coñecendo a personas coma Eduardo Pondal ou Aurelio Aguirre.
Trasladouse a Madrid para terminar a carreira onde xuntouse con escritores coma Gustavo Adolfo Bécquer ou Rosalía de Castro.
Realizou unha crítica do poemario “La Flor” de Rosalía de Castro, onde a relación entrambos foi a máis ata ó punto de comprometerse e casar no 1858, na igrexa de San Idelfonso. Dende o primeiro momento Manuel Murguía animou a súa muller na súa carreira literaria e na publicación de obras como “Cantares Gallegos”.
No 1870 foi nomeado arquiveiro xefe do Arquivo do Reino de Galiza.
No 1885 foi nomeado Cronista Xeral do Reino.
No 1890 nos Xogos Florais de Barcelona lee un discurso que fixo que o nomearan “Maestro en Gay Saber”, nese discurso fala do sentimento histórico e cultural diferenciador de Galicia.
Nos Xogos Florais de Tui no 1891, Manuel Murguía pronuncia o discurso inagural.
No 1905 delega noutras personas os seus traballos e adicase por completo a fundar a “Real Academia Galega”, que foi aprobada a súa creación o 25 de agosto de 1906.
Manuel Murguía falece na súa casa no 1923. A revista da “Asociación Gallega de Historiadores” pasouse a chamar Murguía na súa honra
Obra:
- Libros:
“La primera luz” (1860): Foi feito co motivo do nacemento da súa primeira filla. É un libro de lecturas escolares estructurado en vinte temas de historia e xeografía.
“Diccionario de escritores gallegos” (1862)
“De las guerras de Galicia en el siglo XV y de su verdadero carácter” (1861)
“Historia de Galicia” (1865)
“Memoria relativa al Archivo Regional de Galicia” (1871)
“Biografía del P. M. Fr. Benito Jerónimo Feijóo” (1876)
“El foro” (1882)
“El arte en Santiago durante el siglo XVIII y noticia de los artistas que florecieron en dicha ciudad y centuria” (1884)
“Los Percusores” (1886): Fai unha descripción de varios personaxes da vida cultural galega.
“Galicia” (1888)
“El regionalismo gallego” (1889)
“En prosa” (1895)
“Don Diego Gelmírez” (1898)
“Los trovadores gallegos” (1905)
“Apuntes históricos de la provincia de Pontevedra” (1913)
- Relatos:
“Desde el cielo”: Foi a primeira novela que publico, con tan só dezasete anos.
“Un can-can de Musard” (1853)
“Un artista” (1853)
“Luisa” (1855)
“La Virgen de la Servilleta” (1855)
“El regalo de boda” (1855)
“Mi madre Antonia” (1856)
“Don Diego Gelmírez” (1856)
“El ángel de la muerte” (1857)
“La mujer de fuego” (1859)
- Poemas:
“Nena d’as soledades” (1856): Primeiro texto escrito en galego.
“Madrigal” (1856)
“La flor y el aire” (1856)
“A una paloma” (1856)
“A las ruinas del Castillo de Altamira” (1856)
“En un Álbum” (1856)
“Al partir” (1862)
“Gloria” (1862)
“Sueños dorados”
“Ildara del Courel”
“Soneto de Pardo de Cela”
“Los versos fueron mi ilusión primera” (1903).